Khi bị stress, các chất oxi hóa mạnh trong cây như Hydro Peroxide (H2O2) sẽ được tổng hợp để điều khiển sự lão hóa đồng thời các chất ức chế như Ethylene, Abscisic acid, Jasmonic acid cũng được gia tăng để đóng khí khổng, giảm bốc thoát hơi nước và gây rụng lá, trái để giảm bớt cơ quan tiêu thụ năng lượng.
Mùa mưa đến trễ, nắng hạn kéo dài
Thường năm khoảng cuối tháng 4 mưa đã lâm châm xuất hiện nhưng năm nay mưa đến trễ (khoảng giữa đến cuối tháng 5), mưa trái mùa ít và nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm đã làm cây trồng đối mặt không ít khó khăn.
Tiêu biểu như hiện tượng sốc nhiệt và khan hiếm nước tưới tiêu do hạn mặn ở miền Tây và nắng nóng cao điểm ở miền Đông - Tây Nguyên.
Môi trường thay đổi, áp lực nhiệt độ cao khiến sinh lý của cây bị rối loạn hay còn gọi là stress, căng thẳng thực vật. Hậu quả là sầu riêng gia tăng nồng độ chất ức chế gây cháy lá, cây héo rũ, trái bị buông lóng và hở tầng rời.
Phản ứng của cây khi bị sốc
Nếu con người sống trong môi trường có nhiều áp lực sẽ bị bạc tóc, da dẻ sạm màu và nhăn nheo đi thì cây trồng cũng vậy. Khi cảm nhận được môi trường bên ngoài thay đổi theo hướng bất lợi, cây sẽ đáp ứng lại bằng cách già đi, khằn lại nhằm tăng sự chịu đựng.
Khác biệt ở chỗ cây trồng không thể di chuyển tìm nơi cư trú an toàn như con người và các loài động vật, do vậy chúng sẽ phản ứng với stress bằng cách phát tín hiệu điều khiển hormone.
Khi bị stress, các chất oxi hóa mạnh trong cây như Hydro Peroxide (H2O2) sẽ được tổng hợp để điều khiển sự lão hóa đồng thời các chất ức chế như Ethylene, Abscisic acid, Jasmonic acid cũng được gia tăng để đóng khí khổng, giảm bốc thoát hơi nước và gây rụng lá, trái để giảm bớt cơ quan tiêu thụ năng lượng.
Mặc dù đây là cơ chế sinh học giúp cây tồn tại được trong môi trường biến đổi, tuy nhiên nếu tác nhân gây stress có cường độ cao và kéo dài sẽ làm suy cây, mất mùa. Qua đây việc tác động chống sốc, giải stress có ý nghĩa rất lớn.
Tưới nước chống sốc
Có câu “phân tro không bằng no nước”.
Dưới thời tiết nắng nóng thì nhu cầu xả nhiệt, cung cấp nước cho cây phải được đặt lên hàng đầu. Nhiều nhà vườn vì sợ cây bắn đọt mà tưới ít nước, tuy nhiên vấn đề này có 2 mặt cần được cân đo đong đếm.
Cây sẽ đi đọt nếu bị dư nước, tuy nhiên thời tiết đang nắng gay gắt, nhiệt độ cao mà tưới ít sẽ làm cây hạn, stress và tăng đào thải bông, trái.
Thiếu nước làm rễ không thể hấp thu được các khoáng chất dưới đất dẫn đến lá héo, vàng vọt và làm giảm chất lượng nhựa bên trong cây.
Thêm một hệ quả nữa là thiếu nước - lá héo - khổng đóng làm khả năng lấy CO2 thực hiện phản ứng quang hợp cũng bị kém đi. Kết quả cây suy, trái chậm lớn, dễ vàng gai và rụng.
Lưu ý khi tưới
Một số trường hợp tưới đủ thời gian nhưng cây vẫn bị héo. Như vậy nguyên nhân là từ đâu?
Để béc quá gần gốc: rễ cám - rễ hấp thu nước thường nằm xung quanh tán cây. Nếu tưới sát gốc thì rễ không lấy được nước và không hữu dụng trong việc xả nhiệt cho mặt đất đang bị mặt trời nung nấu. Do vậy để béc ở vị trí sao cho 2 phần nước trong tán, 1 phần nước ngoài tán là hợp lý nhất.
Qua khảo sát thực tế anh em thấy rằng miền Đông, Tây Nguyên do sa cấu đất nén dẽ, nước lâu thấm vào trong nên nếu “tưới dí” (tưới bằng tay) thì nước dễ bị lèn trên mặt. Khi đào lên kiểm tra, khoảng độ gang tay bên dưới đất khô rang. Để khắc phục, nhà vườn nên có hệ thống béc tưới, tưới chậm để nước kịp rút vào trong và cây có thể sử dụng được.
Phun - tưới chống sốc
Dưới sự thay đổi của thời tiết thì tác động can thiệp của nhà vườn cũng quan trọng không kém.
Trên lá, trong trái để cường sức và bảo vệ màu xanh cho diệp lục thì nhà vườn có thể tham khảo công thức: 50 gram Super Cat + 125 ml Nano Kẽm APN/ 200 lít nước (phun bao trùm trong ngoài, sẽ không gây đi đọt nên bà con yên tâm nhé).
Nếu cây phản ứng stress mà buông lóng, rụng trái quá nhiều thì chiêu tưới Super Cat dưới gốc liều 100 gram/200 lít nước tưới 10 gốc sẽ sớm ổn định sinh lý và chống rụng trái hiệu quả.
Kính chúc nhà vườn ứng dụng thành công!
Huyền Nhi